Włoszakowice
Włoszakowice w 2 połowie XV w. przeszły w ręce Opalińskich i były w ich posiadaniu do 1696 r. Tu w grudniu 1655 r. zmarł Krzysztof Opaliński, wojewoda poznański, który w lipcu 1655 r. poddał Wielkopolskę Szwedom. Ostatni z tej linii rodu Opalińskich, Piotr Adam, starosta osiecki i międzyrzecki, kasztelan poznański, ożeniony z Zofią z Czarnkowskich, nie miał męskiego potomka. Ogromną fortunę odziedziczyła córka Katarzyna i wniosła ją w posagu Stanisławowi Leszczyńskiemu herbu Wieniawa, późniejszemu królowi Polski. W 1738 r. kupił je Aleksander Józef Sułkowski herbu Sulima, książę rzymski, łowczy nadworny królewski, pierwszy minister gabinetu dworu. Jego główną siedzibą była Rydzyna, a we Włoszakowicach wzniósł około połowy XVIII w. pałacyk myśliwski. Pałac zlokalizowano na sztucznie usypanej wyspie otoczonej fosami. Niezwykle oryginalna w formie budowla, założona na rzucie równobocznego trójkąta o wciętych półkoliście narożach, nie przetrwała do naszych czasów w swoim dawnym kształcie – brak jej kopuły wieńczącej część środkową.
Niemal bez zmian zachowała się kompozycja przestrzenna wnętrza pałacu – z centralną, trójkątną, dwukondygnacyjną salą oraz zespołem otaczających ją pomieszczeń. Nie zachowało się nic z dawnego wystroju i wyposażenia, z wyjątkiem interesującego i nieco tajemniczego pomieszczenia w przyziemiu pałacu tzw. skalna grota — dawna sala zebrań loży masońskiej.
Aleksander Józef Sułkowski zmarł w 1762 r., pozostawiając magnacką fortunę czterem synom. Dobra włoszakowickie otrzymał Franciszek. W oczach współczesnych miał on opinię utracjusza i awanturnika. Osiadł tutaj na stałe, otaczając się wspaniałym dworem. Utrzymywał przez pewien czas teatr, miał kapelę dworską. Liczne długi i kłopoty finansowe doprowadziły w 1782 r. do sprzedaży Włoszakowic. Krótko (1782-1785) były w rękach Schoneichów, potem – rodziny von Anhalt. Z inicjatywy ks. Leopolda von Anhalt-Dessau, przed 1848 r., rozebrana została kopuła wieńcząca środkową część budowli i zastąpiona płaskim dachem ukrytym za attyką w formie ażurowej balustrady. W 1923 r. dobra włoszakowickie wraz z wszystkimi zabudowaniami wykupione zostały przez skarb państwa. Rezydencja Sułkowskich jest obecnie siedzibą Urzędu Gminy, a w pozostałych obiektach mieszczą się m.in.: Izba Pamięci Karola Kurpińskiego (w tej wsi urodzonego), Izba Regionalna, strzelnica Bractwa Kurkowego oraz Gminny Ośrodek Kultury. W parku przy pałacu rośnie najstarszy w Wielkopolsce platan, którego wiek szacuje się na ponad 500 lat.
Włoszakowice leżą około 20 km na północny zachód od Leszna i około 30 km na południowy zachód od Kościana.
MT